Thời gian vừa qua khi xảy ra dịch Covid – 19, đã ảnh hưởng lớn đến mọi hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, thiệt hại nặng nề phải kể đến các doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh lĩnh vực ăn uống, giải trí, du lịch,….. Buôn bán ế ẩm, chính sách cách ly xã hội, khiến cho các cửa hàng không thể duy trì hoạt động, buộc phải cắt giảm nhân sự, trả mặt bằng cắt lỗ.
Về nguyên tắc, khi không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng thì bên vi phạm phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, như bên thuê phải mất khoản tiền cọc do đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Tuy nhiên, trong hợp đồng các bên có ghi nhận về điều khoản sự kiện bất khả kháng thì bên vi phạm có thể được miễn trách nhiệm.
Vậy thế nào là bất khả kháng?
Theo khoản 1 Điều 156 Bộ luật dân sự, sự kiện bất khả kháng là những sự kiện xảy ra ngoài ý chí của con người khiến chúng ta không thể lường trước và khắc phục được mặc dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết, khả năng cho phép.
Theo đó, một sự kiện được xem là sự kiện bất khả kháng khi đáp ứng các điều kiện sau:
– Sự kiện xảy ra một cách khách quan hay gọi là sự kiện khách quan, tức sự kiện đó nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bên vi phạm hợp đồng;
– Hậu quả của sự kiện đó không thể khắc phục được mặc dù áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Như vậy, chỉ khi đáp ứng các điều kiện nêu trên thì một sự kiện mới được xem là bất khả kháng và là căn cứ để miễn trách nhiệm đối với bên vi phạm.
Trên là theo định nghĩa của qui định pháp luật, còn thực tế áp dụng các bên thường phải liệt kê rõ những trường hợp được xem là bất khả kháng, như những hiện tượng thiên tai như hỏa hoạn, bão, sóng thần, núi lửa phun trào, chiến tranh, dịch bệnh,…. Nếu không được ghi rõ, các bên sẽ dễ xảy ra tranh chấp khi xác định chính xác sự kiện bất khả kháng. Do đó, khi soạn thảo hợp đồng với điều khoản về sự kiện bất khả kháng, ngoài ghi định nghĩa chung về sự kiện bất khả kháng (theo qui định pháp luật), các bên cần liệt kê rõ các trường hợp ví dụ như hỏa hoạn, bão, sóng thần, núi lửa phun trào, chiến tranh, dịch bệnh, đình công, cấm vận, chính sách thay đổi của Chính Phủ,… Khi xảy sự kiện bất khả kháng, để bảo vệ quyền lợi của mình, bên thuê cũng cần phải thu thập các chứng cứ chứng minh là đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép nhưng không thể khắc phục được để thỏa mãn điều kiện của sự kiện bất khả kháng, chẳng hạn vẫn liên tục tung ra các gói khuyến mại, marketing, dịch vụ take away,….
Bộ phận Tư vấn Pháp luật
